حكيمه خاتون، از بانوان خاندان امامت و رسالت و زنى با كفايت و مؤمنه بود.وى دختر امام جواد علیه السلام خواهر امام هادى علیه السلام و عمَه امام حسن عسكرى علیه السلام بود. امام هادى علیه السلام نرجس خاتون را به خواهرش حكيمه خاتون سپرد تا احكام و دستورات اسلام را به او بياموزد.
حكيمه خاتون، شاهد ولادت امام زمان ارواحنا له الفداء بود و تاريخ و كيفيت ولادت حضرت مهدى ارواحنا له الفداء را همه از حكيمه خاتون نقل كرده اند.
حكيمه خاتون مى گويد: پس از چهل روز از ولادت حضرت مهدى ارواحنا له الفداء طبق دعوت امام حسن عسكرى علیه السلام به خانه اش رفتم وقتى وارد اطاق شدم، ناگهان ديدم همان كودك، چون آفتاب درخشنده در مقابل پدر راه مى رود و به اندازه يك فرزند دو ساله مى ماند. تعجب كردم و از امام پرسيدم: اى سرور من اين كودك به اندازه دو سال رشد كرده است .
حضرت تبسمى كرد و فرمود: فرزندان پيامبران و جانشينان آنان كه به مقام پيشوايى و امامت برگزيده مى شوند، و رشدشان همانند سايرين نيست، بلكه وقتى يك ماه از عمرشان مى گذرد، چنان است كه بر ديگران يك سال گذشته باشد [1] حكيمه خاتون از محضر امام حسن عسكرى علیه السلام درخواست نمودكه در حق او دعاكند و از خدا بخواهدكه در زمان حيات امام علیه السلام از دنيا برود و چنين شد [2] مزار او در سامرا كنار حرم عسكريين است.
حكيمه خاتون، قابله حضرت مهدى ارواحنا له الفداء نيز بوده است [3] برخى منابع، يكى از نام هاى مادر حضرت مهدى ارواحنا له الفداء را حكيمه، ذكر كرده اند [4]