انتظار يکي از بنياديترين مفاهيم در فرهنگ شيعه است. شيعه به انتظاري فعال و پويا باور دارد که معناي آن ايجاد زمينه لازم براي تشريففرمايي آخرين امام از خاندان رسول اکرم صلي الله و عليه و آله وسلم است. بيشک يکي از بارزترين جلوههاي انتظار فعال، تربيت نسلي است که بتواند اين ميراث غني را پاس بدارد و اگر شرايط زماني اجازه دهد، توفيق همراهي و ياري در کنار امام موعود ارواحنا له الفداء خود را داشته باشد. بر اين پايه، پرورش مهدوي کودکان يا به عبارتي ديگر، تربيت مهديياوران، کاري بسيار مهم و همراه با ظرافت است و آشناسازي فرزندان با اين موضوع مهم، نيازمند فراگيري مهارتهاي لازم است.
الف. آموزش معارف مهدوي در آموزش مفهوم انتظار، آشناسازي و ايجاد انس ميان کودکان و حضرت مهدي ارواحنا له الفداء، توجه به نکات زير ميتواند سودمند باشد:
1. هر گونه آموزش و کار تربيتي بايد متناسب با سن، درک و توان کودک انجام شود.
2. کودکان با محدوديتهاي خاصي از نظر شناختي روبهرو هستند و پذيرش پارهاي از مفاهيم مرتبط با موضوع مهدويت، مانند طول عمر، پنهان بودن و انتظارِ طولاني براي آنها دشوار است.
3. يكي از مهمترين نمونهها در سيره پيشوايان، نمونههايي است كه در آنها برخوردي صميمي، مهربان و دلنشين با كودكان داشتهاند و نيز سفارشهايي كه در جهت احترام، مهرباني و همزباني با كودكان بيان كردهاند؛ يا نمونههايي كه خصوصيات ممتاز آنان را در كودكي مطرح ميكند. اين نمونهها از آنجا كه به طور مستقيم با كودكان سر و كار دارند، تأثير بسياري نيز در بر خواهند داشت.
4. داستانهاي مربوط به کودکي حضرت را تعريف کنيد.
5. به زباني ساده درباره علت و فلسفه غيبت (مخفي شدن) حضرت از سوي خداوند توضيح دهيد.
6. فلسفه، نحوه و شکل غيبت را به روشي قابل فهم براي فرزند خود شرح دهيد: «خداوند ايشان را به صورت انساني ناشناس در ميان مردم قرار داد تا دشمنان نتوانند مزاحمتي براي ايشان داشته باشند.»
7. به کودک خود بگوييد که امام دوست ما است و براي برآورده شدن آرزوهاي ما تلاش ميکند.
8. امام از سوي خداوند داراي قدرتهاي ويژهاي است؛ به همين خاطر ميتواند از زندگي همه ما باخبر باشد.
9. امام ميتواند به سبب قدرتي که خداوند به او داده، حرفهاي ما را بشنود و کارهايي که ما براي ايشان انجام ميدهيم را ببيند و خوشحال شود.
10. وقتي امام زمان ارواحنا له الفداء بيايند، مردم با خوبي و مهربانيِ بيشتري با هم زندگي ميکنند.
11. شما ميتوانيد از همان خردسالي با تهيه کتابهاي شعر، رنگآميزي، قصه و نيز تهيه نرمافزارهاي مناسب مهدوي، کودک خود را غيرمستقيم با آن حضرت آشنا کنيد.
12. تهيه و اشتراک مجلات مهدوي و مذهبي موجود مانند «سه، يک، سه» و «باران» نيز ميتواند شما را در رسيدن به هدف مقدستان ياري کند.
ب. پرورش احساسات مهدوي ارواحنا له الفداء لازم است در سنين پايينتر، به جاي تمرکز روي آموزش مفاهيم مهدوي، از تمايل فطري کودکان به انسان کامل بهره جوييم و با معرفي اجمالي و قابل فهم، به پرورش احساسات پاک کودکانه همت گماريم و آنها را در ايجاد يک رابطه قلبي با امام عصر ارواحنا له الفداء ياري دهيم؛ بدين منظور پيشنهادهاي زير ميتواند مفيد باشند:
1. کودک، زماني از امام خود پيروي ميکند که نسبت به آن حضرت علاقه داشته باشد و ايجاد اين علاقه از همان دوران کودکي آغاز ميشود.
2. سفارشهاي امام زمان ارواحنا له الفداء را براي فرزند خود در برنامهاي ساده بگنجانيد و او را تشويق به ايجاد يک رابطه معنوي و دوستانه با حضرت کنيد.
3. جشن تولد امام زمان ارواحنا له الفداء را با شکوه بيشتري اجرا کنيد.
4. فرزند خود را در فعاليتهايي که براي حضرت انجام ميشود، مشارکت دهيد.
5. کودک را به فضاهايي ببريد که در آنجا ميتواند درباره امام زمان ارواحنا له الفداء بيشتر فکر کند.
6. مراسم مهدوي مانند دعاي ندبه، حضور در مسجد جمکران و ديگر کارها را براي کودک، لذتبخش کنيد.
7. خودِ شما ميزبان چنين برنامههايي باشيد تا کودک شما فرصت بيشتري براي فعاليت داشته باشد.
8. به نيازهاي کودک خود توجه داشته باشيد و گاهي سفرهاي معنوي خود را با تفريحاتي مانند صرف غذا در فضاي مسجد جمکران، بازي با کودک در آن فضا و تهيه هديههاي مناسب در اين سفر همراه کنيد.
9. به کودک، دعا کردن براي امام زمان ارواحنا له الفداء را آموزش دهيد.
10. صدقهاي که هر روز در صندوق مياندازيد، ميتواند به نيت سلامتي آقا و به دست کودکتان باشد.
11. خودتان محبت قلبي و واقعي خود را نسبت به امام زمان ارواحنا له الفداء نشان داده و بر زبان بياوريد. کودکان چون به شما علاقه دارند، به علاقههاي شما هم دل ميبندند.
ج. مراقبتهاي لازم 1. نبايد تنها به جنبه قدسي و احترام معنوي امام زمان ارواحنا له الفداء بسنده كرد، بلکه به جنبههايي از رفتارهاي آن بزرگوار که براي کودک قابل اجرا باشد مانند احترام، مهرباني، کمک به ديگران و... توجه کافي داشته باشيد.
2. از طولاني کردن مراسم مهدوي که سبب اذيت کودک شود، بپرهيزيد.
3. اصرار نداشته باشيد که کودک هم به اندازه شما درباره امام زمان ارواحنا له الفداء بداند و به همه برنامههاي مربوط به حضرت مقيّد باشد.
4. تربيت مهدوي امري تدريجي است و نبايد با شتاب و تندي همراه شود.
5. دوست واقعي امام زمان ارواحنا له الفداء، بايد فردي قابل اعتماد و مهربان باشد؛ بنابراين سعي کنيد در نقش خود بهترين همراه براي کودکتان باشيد.
6. کودکان خود را از پرسش درباره ابعاد گوناگون زندگي حضرت منع نکنيد؛ بلکه تلاش کنيد علاوه بر برخورد مشوّقانه با پرسشهاي آنها، از قبل آمادگي لازم براي پاسخگويي را در خود ايجاد کنيد.
7. نسبت به برداشتهاي خام کودکان از اين موضوع، نگران نباشيد.
8. رابطه کودک با امام خود را منفعتگرايانه نکنيد؛ بلکه آن را بر عشق و علاقه پايهريزي کنيد.
9. از ترساندن کودک با گفتوگوي زياد درباره جنگهاي هنگامۀ ظهور پرهيز نماييد.
10. مراقب ذهني شدن برداشت کودک از امام زمان ارواحنا له الفداء باشيد و آن حضرت را در ارتباط با دوستانش و کارهايي که براي ديگران انجام ميدهد، معرفي کنيد.