«طوی» در لغت به معنای پیچیدن و درنوردیدن است و برخی از مشتقات آن چون «طایه» به سرزمین هموار و صخره های بزرگ در ریگزارهای پهناور گفته می شود1. «ذی طوی» در یک فرسخی مکه و در داخل حرم قرار دارد و از آنجا خانه های مکه دیده می شود2. ذی طوی ؛ بین (حجوان ) و (فخ ) قرار دارد. كسی كه در مسجد تنعیم احرام بسته به سوی مسجد الحرام عزیمت می كند، پس از عبور از منطقه (فخ ) وارد ذی طوی می شود، آن گاه از طرف قبرستان حضرت ابوطالب وارد مکه معظمه می شود3 . در برخی روایات از آن به عنوان جایگاه حضرت مهدی علیه السلام در دوران غیبت یاد شده است. عیاشی به سند خود از عبدالاعلی حلبی آورده است؛ حضرت امام محمدباقر (ع) فرمود:
«به ناچار صاحب این امر را در یکی از این دره ها غیبتی خواهد بود؛ و با دست خود به سوی ذی طوی اشاره فرمود.4»
و در بعضی دیگر از روایات آمده است: حضرت قبل از ظهور و در آستانه قیام در ذی طوی به سر می برد. امام باقر (ع) می فرماید: «قائم (عج) آن روز –ظهور- را در ذی طوی در حال انتظار با 313 نفر به تعداد اهل بدر، به سر می برد، تا پشتش را به حجرالاسود تکیه داده، پرچم برافراشته را به اهتزاز در آورد.5»
امام صادق (ع) نیز در این رابطه می فرمایند: «گویی قائم (عج) را با چشم خود می بینم که با پاهای برهنه در ذی طوی سرپا ایستاده؛ همانند حضرت موسی (ع) نگران و منتظر است که به مقام ابراهیم بیاید و دعوت خود را اعلام نماید.6»
1-احمدبن فارس، معجم مقاییس اللغه، ج 3، ص 430
2-مجمع البحرین، ج 1، ص 279
3- تونه ای،مجتبی، فرهنگنامه حج، ص۵۰۵-۵۰۴
4-الغیبه، ص 264، ح 30
5-همان، ص 448
6-بحارالانوار، ج 52، ص 385