اهمیّت غیبت کبری در روایات

به همان اندازه که غیبت کبری در درازمدت اهمیّت و دشواری و ژرفایی ویژه ‌ای به خود گرفته است، تأکید و تمرکز روی آن در اخبار و احادیث فزونی می ‌گیرد. و با اینکه توّجه کمتری به دوران غیبت صغری شده است [1]، ولی تمرکز و توجّه و تأکید بر غیبت کبری را در اخبار، شدید و بسیار می‌یابیم.
نعمانی [2] از امام صادق- سلام اللّه علیه- در ضمن حدیثی چنین نقل می ‌کند:
«به خدا سوگند که برهه ‌ای از زمان غیبت خواهد کرد و ناپدید می ‌گردد، تا آنجا که گفته می ‌شود، مرده، و یا هلاک شده است، و معلوم نیست در کدام درّه ‌ای به سر می ‌برد. و دیدگان مؤمنان بر او می ‌گرید. همچون کشتی که در امواج دریا زیر و رو می ‌شود، زیر و رو خواهند شد تا آنجا که نجات پیدا نخواهد کرد، مگر کسی که خداوند از وی پیمان گرفته و ایمان را در دلش مستقر ساخته و او را با روحی از جانب خویش تأیید نماید ... »
مطلب بالا، همانگونه که در متن این حدیث آمده است، در دوران غیبت کبری پدید خواهد آمد.
و نیز [3] روایتی از حضرت موسی بن جعفر- علیه السلام- نقل کرده است که آن حضرت فرمود:
«هرگاه پنجمین فرزند هفتمین امام ناپیدا شد، پس خدا را خدا را در نظر بگیرید، در مورد دین خود، که این رویداد شما را از دینتان جدا نسازد. زیرا برای صاحب این امر چاره ‌ای از غیبت نیست، تا آنجا که کسانی که قائل و معتقد به او بودند از او برگردند. جز این نیست که این غیبت آزمایش خداوند است که آفریده ‌های خود را بدان می ‌آزماید ...»
و روایت نموده [4] از ابو الجارود، از حضرت باقر- سلام اللّه علیه- که وی گفته است: حضرت ابو جعفر- علیه السلام- به من فرمود:
«ای ابو الجارود، هرگاه چرخ روزگار به گردش درآمد و مردم گفتند:
او مرده و هلاک گشته و معلوم نیست در کدام درّه راه می ‌پیماید، و آن کس که خواهان او بوده گفت: کجا خواهد بود، درحالی‌که استخوانش پوسیده است! در این هنگام امید ظهور را داشته باشید ...»
و از امام صادق- علیه السلام- نقل شده است که فرمود [5]:
«هرگاه قائم قیام کند مردم می‌ گویند: کجا است وی، در حالی ‌که استخوانش پوسیده است!» و بازهم از همان حضرت [6] نقل شده است که فرمود:
«هرگاه مردم، امام خویش را از دست دادند (و به او دسترسی نداشتند) روزگاری بر آنها خواهد گذشت که چیزی را از چیز دیگر نمی ‌شناسند. سپس خداوند عزّ و جل صاحبشان را آشکار خواهد کرد.»
و نیز فرمود [7]:
«چگونه خواهید بود شما، هرگاه به جایی رسیدید که نه پیشوایی رهنما و نه نشانه ‌ای دیدنی وجود داشته باشد».
شیخ صدوق (ره) از حضرت حسین بن علی- سلام اللّه علیه- روایت نموده [8] که حضرت فرمود:
«برای او- حضرت مهدی علیه السلام- غیبتی است که در آن گروه هایی از دین برگشته و گروهی دیگر پابرجای خواهند ماند. پس بانگ زده می ‌شود و بدانان گفته می ‌شود: این وعده کی است، اگر راست می ‌گویید؟! آگاه باشید! آن کس که در غیبت او بر آزار و تکذیب پای بر جای باشد، به منزله کسی خواهد بود که در پیشگاه رسول خدا جهاد می ‌کند.»
و از امام زین العابدین- سلام اللّه علیه- روایت شده [9] که فرموده است:
«... سپس غیبت دوازدهمین ولیّ خدا ادامه می‌ یابد ... همانا مردم زمان غیبتش که به امامت آن حضرت معتقد و منتظر ظهورش می ‌باشند از مردم هر زمانی برتر می ‌باشند، زیرا خداوند تبارک و تعالی، آن اندازه عقل و فهم و شناخت به آنها می ‌دهد که غیبت نزد آنها همچون مشاهده و ظهور خواهد بود. آنان را خداوند همپایه مجاهدین در پیشگاه رسول خدا، که با شمشیر پیکار می ‌کنند، قرار خواهد داد ...»

پی نوشت:
1-از جمله روایات معدودی که در خصوص غیبت صغری وارد شده است حدیثی است که شیخ صدوق از حضرت ابی عبد اللّه امام صادق- سلام اللّه علیه- نقل کرده است که آن حضرت در مورد حضرت مهدی- علیه السلام- فرمود: «جسم او از شما پنهان می‌ شود و نام او را بردن برایتان روا نیست.» و در کتاب اوّل دانسته شد که حرمت تسمیه (نام بردن از آن حضرت) خاصّ دوران غیبت صغری است.
2-غیبت نعمانی/ 151- 152. کاتب نعمانی برای این حدیث چندین سند نقل کرده است.
3-غیبت نعمانی/ 154.
4-غیبت نعمانی/ 154.
5-غیبت نعمانی/ 154.
6- غیبت نعمانی/ 158.
7-غیبت نعمانی/ 158.
8- کمال الدّین/ 317.
9- کمال الدّین/ 320.