در دوره اي خطرخيز که آتش جنگ و فتنه تمام عالم را فرا مي گيرد و مال و جان و ناموس مردم در معرض جدي ترين خطرها قرار مي گيرد، اهل قم هم از «امنيت ديني و معنوي» و هم از «امنيت مالي و جاني» برخوردار خواهند بود.
قم، پناهگاه فاطميون
در برخي روايات براي دوري از فتنه ها و بلاهاي آخرالزمان، به روي آوري به شهر مقدس قم و سکونت در آن سفارش شده است، که خود مي تواند شاهدي بر اهميت محيط طبيعي و جغرافيايي و نيز دليلي بر نقش محيط اجتماعي و انساني در «فرآيند تربيت مهدوي» باشد، اينک اين دو حديث نوراني را به دقت بنگريد:
«آن هنگام که تمام شهرها را فتنهها فراگرفت، بر شما باد به قم و اطراف و اکناف آن؛ چراکه بلا از قم و اطراف آن دفع شده است». [1] «هنگامي که بلا و مشقتي به شما رسيد، بر شما باد به قم! که آن پناهگاه فاطميون و مکان آسايش و راحتي مؤمنان است».[2]
آري، به هنگامه فراگيري هرج و مرج در جهان و سرازيري بلاها و فتنه هاي مادي و معنوي به سوي شهرها که خود از نشانه هاي نزديکي ظهور است، بهترين و امن ترين سرزمين ها، تربت مقدس و مطهر قم است. امنيت شهر قم به هنگام ظاهر شدن فتنه هاي آخرالزمان از دو منظر قابل بررسي است:
1. امنيت ديني و معنوي: در دوراني که دنياطلبي و شهوتراني همه جا را فرا مي گيرد، دينداري همچون نگهداري پاره اي از آتش در دست، بسيار سخت و طاقت فرسا مي گردد، [3] و لغزش دينداران به حدي مي رسد که صبحگاهان مؤمنند و به شب نرسيده، کافر.[4]
2. امنيت مالي و جاني: در دوره اي خطرخيز که آتش جنگ و فتنه تمام عالم را فرا مي گيرد و مال و جان و ناموس مردم در معرض جدي ترين خطرها قرار مي گيرد [5] اهل قم [6] هم از «امنيت ديني و معنوي» و هم از «امنيت مالي و جاني» برخوردار خواهند بود. و اين از آن روست که قم «کاشانه اهل بيت: و در پناه دعا و عنايات ويژه ايشان» [7] و «محل تربيت و پرورش ياوران امام زمان (ارواحنافداه)» [8] است و در آستانة ظهور «سرچشمه علم و دانش» و «محل صدور معارف اهل بيت (علیهم السلام) به سرتاسر جهان» مي گردد:
...در آن زمان خداوند قم و اهل قم را قائم مقام حجت قرار مي دهد... آنگاه علم و دانش به شرق و غرب عالم سرازير مي گردد و حجت خدا بر مردم تمام مي شود... آنگاه قائم (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) ظهور مي کند.[9]
پی نوشت ها:
1. امام صادق (علیه السلام): «إِذ عَمَّتِ البُلدان الفتنُ فَعَليکُم بِقُم وَ حَواليها وَ نَواحيها فَإِنَّ البلاءَ مَدفوعٌ عَنها» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج60، ص214.
2. امام صادق(علیه السلام): «إِذ أصابَتکُم بَلِيةٌ وَ عَناءٌ فَعَليکُم بِقُم، فَإِنَّها مَأوَي الفاطِميّينَ وَ مُستراحُ المُؤمِنينَ» همان، ج60، ص215.
3. صفار قمي، بصائر الدرجات، باب14، ح83.
4. امام صادق(علیه السلام): «انّ العبد يصبِحُ مُؤمِناً وَ يمسى کافراً» کليني، کافي، ج2، ص418.
5. امام زمان (علیه السلام) در اينباره فرمودهاند: «عَلامَةُ ظُهورِ أمرى کَثرَةُ الهَرجِ وَ المَرجِ وَ الفِتَنِ؛ نشانة ظهور امر من، فراواني هرج و مرج و آشوبهاست» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج60، ص215.
6. در فرهنگ روايات شيعي، ملاک اهل قم بودن، برخورداري از صفاتي ويژه است، نه صرف سکونت در قم؛ چنانچه اميرمؤمنان(علیه السلام) در معرفي اهل قم ميفرمايد: «سَلَامُ اللَّهِ عَلَى أَهْلِ قُمَّ يَسْقِي اللَّهُ بِلَادَهُمُ الْغَيْثَ وَ يُنْزِلُ اللَّهُ عَلَيْهِمُ الْبَرَكَاتِ وَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ هُمْ أَهْلُ رُكُوعٍ وَ سُجُودٍ وَ قِيَامٍ وَ قُعُودٍ هُمُ الْفُقَهَاءُ الْعُلَمَاءُ الْفُهَمَاءُ هُمْ أَهْلُ الدِّرَايَةِ وَ الرِّوَايَةِ وَ حُسْنِ الْعِبَادَةِ؛ سلام خدا بر اهل قم! و رحمت خدا بر اهل قم!... اهل قم، اهل رکوع و خشوع و سجودند، اهل قيام و صيامند، فقيه و دينشناس و اهل فهمند، اهل دين و ولايت و عبادت و اطاعتند. درود و رحمت و برکت ويژة الهي بر آنها باد» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج60، ص228.
7. امام موسيبنجعفر(علیه السلام): «قُم عُشُّ آل مُحمَّدٍ وَ مَأوي شيعَتِهِم... يَدفَعُ اللهُ عَنهُم شَرَّ الأعادِىِّ وَ کُلَّ سوءٍ» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج60، ص214.
8. امام صادق(علیه السلام): «تُربَةُ قُم مُقَدَّسَةٌ وَ أهلُها مِنّا وَ نَحنُ مِنهُم... أما إِنَّهُم أنصارُ قَائِمِنا وَ دُعاةُ حقِّنا. الّلهُمَّ أعصِمهُم مِن کُلِّ فِتنَةٍ وَ نَجِّهِم مِن کُلِّ هَلَکَةٍ» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج60، ص218.
9. امام صادق(علیه السلام): «...فَيَجعَلُ اللهُ قُم وَ أهلَها قائِمينَ مَقامَ الحُجَّةِ... فَيَفيضُ العِلمُ مِنها إلي سائِرِ البِلادِ في المَشرِقِ وَ المَغرِبِ فَيَتُمَّ حُجَّةَاللهِ عَلَي الخَلقِ... يَظهَرُ القائِمُ» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج60، ص213.
