عقیده به موضوع مهدویت و ظهور مهدی علیه السلام از جمله معتقدات اصولی مذهب شیعه اثنی عشری است که همان پدید آمدن حکومت عدل جهانی در جامعه ی بشر است و این امید و آرزو به برپایی چنین حکومتی عمومیت دارد و اختصاص به مذهب شیعه و مسلمانان ندارد و در واقع همه بشر بدان چشم دوخته اند. و تحقق آن را می طلبند.
خصوصاً در این دوره و عصر که ظلم و ستم و بیدادگری گسترش پیدا کرده و جامعه بشری را فرا گرفته و دولت ها و قدرتمندان زورگو و ستمگر برای سلطه و استیلای چند روزه خود از هیچ گونه ظلم و ستمی فروگذاری نمی کنند. آری چنین حکومتی دیر یا زود به علل فراوانی به وجود خواهد آمد. اما ثبات و پایداری آن وابسته به تحقق عدل الهی در جامعه بشر است که بایستی به وسیله شخصی قدرتمند و الهی که رابطه مستحکمی با حق دارد صورت پذیرد. و چون این خواسته جزء سرشت فطری و طبیعی بشر است لذا انسان ها هم آن را می پذیرند و ایمان می آورند و بالاخره این حکومت در جهان عالمگیر می شود و سایه رحمت آن در جهان گسترده خواهد شد.
«هُوَالَّذي اَرْسَلَ رَسُوْلَهُ بِالْهُدي وَ دِيْنِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَي الدِّيْنِ كُلِّهِ» [1] بر این اساس همانطور که خداوند متعال در قرآن می فرماید: عاقبت خوب و سرانجام آن و زمامداری جهانی از آنِ مردم شایسته و متقی خواهد بود:
«وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصّالِحُونَ إِنَّ فِی هذا لَبَلاغاً لِقَوْم عابِدِینَ» [2] باری این ایمان و عقیده به مهدی علیه السلام و مصلح الهی جهان اختصاص به مسلمانان و شیعه اثنی عشری ندارد. بلکه همه ادیانی که ریشه اصلی آسمانی دارند، کم و بیش بدان معتقدند. اگر چه در خصوصیات و مشخصات آن دارای اختلاف می باشند ولی در اصل آن و تشکیل چنین حکومتی الهی آن هم به وسیله یک شخصیت مقتدر از جانب حق و نجات بشر از زیر بار ظلم و ستم ستمکاران اختلافی وجود ندارد. و در آثار و نوشته هایشان صریحاً یا به اشاره از آن یاد کرده اند و به وقوعش بشارت داده اند.
اما در مکتب تشیع موضوع مهدویت چهره ویژه ای دارد و در منابع روایی شیعه روایات فراوانی از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و هر یک از ائمه شیعه پیرامون حضرت مهدی علیه السلام و تولدش و غیبت و طول عمرش و قیام جهانی اش و سایر ویژگی هایش مطلبی نقل شده است. و مهم تر اینکه سال ها پیش از تولد آن حضرت: خصوصیات او در اخبار و روایات شیعه آمده است از قبیل اینکه او:
1- از خاندان پیامبر است. 2- از فرزندان فاطمه است. 3- از نسل حسین علیه السلام است. 4- و قیام جهانی او زمین را از عدل و داد پُر خواهد کرد.
و تعداد این پیش گویی ها در منابع شیعی به حدی است که درباره کمتر موضوعی از موضوعات اسلامی این اندازه حدیث وارد شده است.
و قابل توجه اینکه: با آنکه عصر هر یک از ائمه علیه السلام ویژگی هایی داشته و علی القاعده توجه آن بزرگواران به مسائل و موضوعات خاص آن دوره معطوف بوده است اما با این حال موضوع حضرت مهدی علیه السلام همواره مورد نظر آنان بوده و به مناسبت های گوناگونی بیانات و پیشگویی های فراوانی نموده اند.
به عنوان نمونه:
1- امیر مؤمنان می فرماید:
پیامبر اسلام فرمود: عمر جهان به پایان نمی رسد مگر آنکه مردی از نسل حسین امور امت مرا در دست گیرد. و دنیا را پر از عدل و داد می کند هم چنانکه از ظلم پُر شده است. [3]
2- حسین بن علی علیه السلام می فرماید:
اگر از عمر دنیا یک روز باقی مانده باشد خداوند آن روز را طولانی می کند. تا آنکه مردی از نسل من قیام می کند و دنیا را پر از عدل و داد می سازد. چنانکه از ظلم و ستم پر شده است. از رسول خدا شنیدم که چنین می فرمود. [4]
3- امام جواد علیه السلام به عبدالعظیم حسنی فرمود:
قائم ما همان مهدی منتظر است که در زمان غیبت او باید در انتظارش بود و در زمان ظهورش باید اطاعتش کرد. او سومین فرزند من خواهد بود. خداوند متعال کار وی را یک شبِ اصلاح می کند. چنانکه کار موسی کلیم الله را در یک شب اصلاح فرمود.
او رفت تا برای همسرش آتش بیاورد اما با منصب نبوت و رسالت برگشت. سپس حضرت جواد علیه السلام فرمود: بهترین اعمال شیعیان ما انتظار ظهور و قیام اوست. [5]
موضوع مهدویت و مسأله غیبت در اسلام به قدری مسلم است که درباره آن کتاب هایی تألیف شده است که تاریخ نگارش بعضی از آنها سال ها پیش از تولد حضرت مهدی علیه السلام بوده است.
مثلاً: کتاب المشیخه یکصد سال قبل از غیبت کبری نوشته شده و اخبار مربوط به غیبت امام مهدی علیه السلام در آن آمده است. [6]
همچنین برخی از اصحاب و شاگردان ائمه علیه السلام درباره حضرت مهدی و قیام او کتاب نوشته اند مانند:
ابراهیم بن صالح انماطی. (از یاران امام باقر)
حسن بن محمد بن سماعه (از اصحاب موسی بن جعفر علیه السلام)
محمد بن حسن بن جمهور. (از اصحاب حضرت رضا علیه السلام)
علی بن مهزیار. (از یاران حضرت جواد علیه السلام)
و فضل بن شاذان نیشابوری: از شاگردان امام رضا و حضرت جواد و امام هادی علیه السلام.
پی نوشت:
1-سوره توبه، آیه 33
2-سوره انبیاء، آیه 105-106
3-دلائل الامامه، محمد بن جریر بن رستم طبری
4-کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق
5-کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق
6-این کتاب از حسن بن محبوب زراد متوفای 224 هجری قمری است: از محدثان و مصنفان موثق شیعه است.
