مهدویت در منابع اهل سنت
اعتقاد به مهدی علیه السلام و ظهور او اختصاص به مذهب تشیع ندارد، بلکه محدثان بزرگ اهل سنت نیز احادیث مربوط به آن حضرت را از طریق گروه بسیاری از صحابه و تابعین در کتاب های خویش نقل کرده اند. و آثار مذاهب اسلامی غیر شیعی (اَعَم از حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی) نیز از روایات نبوی پیرامون مهدی علیه السلام و ظهورش سرشار است.
مُسند احمد حنبل متوفای 241 هجری و صحیح محمد بن اسماعیل بخاری متوفای 256. از جمله کتب مشهور اهل سنت است که قبل از تولد حضرت مهدی علیه السلام نوشته شده است از جمله احادیثی که احمد بن حنبل نقل کرده این حدیث است.
پیامبر اسلام فرمود: اگر از عمر جهان جز یک روز باقی نماند. خداوند حتماً در آن روز شخصی از ما خاندان را بر می انگیزد و او جهان را پر از عدل و داد می کند. همچنانکه پر از ظلم شده باشد. [1]
براساس یک بررسی اجمالی، تعداد هفده نفر از دانشمندان بزرگ اهل سنت به متواتر بودن احادیث حضرت مهدی علیه السلام در کتاب های خود تصریح کرده اند تا جایی که علامه ی شوکانی در خصوص اثبات تواتر این روایات کتابی به نام (التوضیح فی تواتر ماجاء فی المنتظر و الدجال و المسیح) تألیف کرده است. [2]
حافظ ابوعبدالله گنجی شافعی متوفای 658 هجری قمری در کتاب البیان فی اخبار صاحب الزمان (باب 11) می گوید: احادیث پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم درباره مهدی. به دلیل راویان بسیاری که دارد به حد تواتر رسیده است. [3]
حافظ مشهور (ابن حجر عسقلانی شافعی) متوفای 852 هـ ق در کتاب «فتح الباری» که در شرح صحیح بخاری نوشته است می گوید: احادیث متواتری وجود دارد حاکی از اینکه مهدی علیه السلام از این امت است و عیسی علیه السلام از آسمان فرود آمده و پشت سر وی نماز خواهد گزارد. [4] ابن ابی الحدید معتزلی شارح معروف نهج البلاغه که خود یکی از دانشمندترین علمای اهل سنت است در این زمینه می نویسد:
تمامی فِرَق اسلامی اتفاق نظر دارند که عمر دنیا و تکلیف بشر به اجرای احکام الهی پایان نمی پذیرد مگر پس از ظهور مهدی علیه السلام. [5]
و در این رابطه از همه مهم تر، بیانیه رسمی (مجمع رابطه العالم الاسلامی) است که از بزرگترین مراکز وهابیت بوده و مقرّ آن در مکه معظمه است. این بیانیه می تواند به عنوان یک سند زنده بر اعتقاد عموم مسلمانان جهان به موضوع مهدویت محسوب گردد. یکی از جهات اهمیت این بیانیه این است که نشان می دهد، تندروترین گروه ها در ضدیت با شیعه یعنی (وهابیت) نیز این موضوع را پذیرفته است و به طور جدی از آن دفاع کرده و آن را از عقاید قطعی و مسلم اسلامی می شمارند و این به خاطر کثرت دلائل و اسناد این مسأله می باشد. به علاوه این مرکز به عنوان یک مرکز جهانی و رابط بین ملل اسلامی فعالیت می کند.
در سال 1976 میلادی شخصی به نام ابومحمد از کشور (کنیا) سؤالی درباره ظهور (مهدی منتظر) از این مرکز نموده است دبیر کل این مرکز در پاسخی که برای او فرستاده ضمن یادآوری این نکته که (ابن تیمیه) مؤسِسّ مذهب وهابیت نیز احادیث مربوط به مهدی را پذیرفته. متن رساله کوتاهی را که پنج تن از علمای معروف حجاز در این زمینه تهیه کرده اند، برای او ارسال داشته است. در این رساله پس از ذکر نام حضرت مهدی علیه السلام و محل ظهور او یعنی مکه چنین آمده است؛ به هنگام ظهور فساد در جهان و انتشار کفر و ستم خداوند به وسیله او (مهدی) جهان را پر از عدل و داد می کند. همانگونه که از ظلم و ستم پر شده است او آخرین خلفای راشدین دوازده گانه است که پیامبر در کتب صِحاح از آنها خبر داده است. احادیث مربوط به مهدی را بسیاری از صحابه پیامبر نقل کرده اند.
از جمله: عثمان بن عفان، علی بن ابی طالب علیه السلام، طلحه بن عبیدالله، عبدالرحمان بن عوف. عبدالله بن عباس، عمار بن یاسر، عبدالله ابن مسعود، ابو سعید خدری، انس ابن مالک، جابربن عبدالله، ابوهریره، حذیفه بن یمان، عبدالله بن عمر، عمران بن حصین، و ام سلمه.
بعد اضافه می کند:
بعضی از دانشمندان اسلامی کتب خاصی در این زمینه تألیف کرده اند مانند کتاب «اخبارالمهدی» از ابونعیم و کتاب «القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر» از ابن هجر هیتمی و کتاب «المهدی» از ادریس عراقی مغربی.
و در پایان بیانیه می نویسد:
تنها ابن خلدون است که خواسته احادیث مربوط به مهدی را با حدیث بی اساس و مجعولی به این مضمون که (مهدی جز عیسی نیست) مورد ایراد قرار دهد ولی پیشوایان و دانشمندان بزرگ اسلام، گفتار او را رَد کرده اند به خصوص (ابن عبدالمؤمن) که در ردّ گفتار او کتاب ویژه ای نوشته است. بنابراین اعتقاد به ظهور مهدی بر هر مسلمانی واجب بوده و جزء عقاید اهل سنت و جماعت است و جز افراد نادان و بی خبر یا بدعت گذار آن را انکار نمی کنند. این مختصر ترجمه قسمت هایی از این رساله است که از نظر خوانندگان گرامی گذشت. [6]


پی نوشت:
1-مسند احمد حنبل
2-نوید امن و امان، لطف الله صافی
3-منتخب الاثر، ص 5
4-فتح الباری، جلد 6
5- شرح نهج البلاغه، جلد 10، ص 96
6-متن کامل عربی این بیانیه در کتاب (مهدی انقلابی بزرگ) از ص 151 تا 155 نقل شده به این کتاب مراجعه شود و هم چنین کتاب سیره پیشوایان ص 703 اجمالی از این رساله را آورده است.