در دوران سخت غيبت صغرى، در روزهايى كه شيعيان پس از دویست و شصت سال با يك آزمايش بزرگ رو به رو بودند و مى بايست با غيبت امام خو كنند، یك زن به عنوان مفزع و پناه معرفى مى شود و آن مادر بزرگوار امام حسن عسكرى علیه السلام است .

در اين دوره، اگر چه امام هادى و امام حسن عسكری علیه السلام ، زمينه غيبت را از پيش فراهم كرده بودند وشخصيت هاى مورد اعتمادى همانند عثمان بن سعيد عمرى و پسرش محمد بن عثمان را به عنوان وكيل معرفى كرده بودند، به دلايلى از موقعيت مادر امام حسن عسكرى علیه السلام ، معروف به جده استفاده شد و وى پناه شيعه معروف گرديد.

ازگفت و گوى احمد بن ابراهيم با حكيمه دختر امام جواد علیه السلام برمى آيد كه پس از گذشت دو سال از رحلت امام حسن عسكرى علیه السلام ، همچنان بسيارى ازكارها به دست مادر بزرگوار امام حسن عسكرى علیه السلام انجام مى شده است، ولى در حقيقت از طرف حضرت حجةبن الحسن ارواحنا له الفداء و به فرمان آن حضرت صورت گرفته است .

شيخ صدوق، از احمد بن ابراهيم نقل كرده است كه در سال 262ق. بر حكيمه دختر امام جواد علیه السلام وارد شدم و از پس پرده با وى سخن گفتم و از او درباره اعتقادش به امامان پرسيدم . او همه آن ها را يكايك شمرد و آنگاه حجة بن الحسن بن على را نيز نام برد ...

از او پرسيدم: اين فرزند كجاست؟ گفت: در پس پرده غيب است. گفتم پس شيعه به چه كسى پناه ببرد؟ گفت: به جده، مادر امام حسن عسكرى علیه السلام. سپس افزود: اين دستور از سوى امام حسن عسكرى علیه السلام و به پيروى از امام حسين علیه السلام صورت گرفته است. زيرا امام حسين علیه السلام در ظاهر براى حفظ جان فرزندش امام سجاد علیه السلام به خواهرم زينب كبرى علیه السلام وصيت كرد و در نتیجه تا مدتى هر آن چه از امام زين العابدين علیه السلام صادر مى شد به حضرت زينب علیه السلام نسبت داده مى شد تا امر پنهان باشد و حساسيت ها نسبت به امام سجاد علیه السلام کمتر شود. اين امتياز براى جده باقى بود تا آنكه كسانى مانند عثمان بن سعيد و دیگر سفرا و نايبان خاص امام زمان ارواحنا له الفداء در بين شيعيان شناخته شدند و منزلت يافتند.

پس از شهادت امام عسكرى علیه السلام يك بانو نظر دستگاه خلافت بنى عباس را نسبت به تعقيب امام زمان تغيير داد . نوشته اند پس از گزارش جعفركذاب، كه در خانه امام حسن عسكرى علیه السلام ، فرزند خردسالى از آن حضرت باقى مانده است، آن ها به خانه امام هجوم بردند و پس از دستگيرى صيقل( يكى ازكنيزان امام) فرزند خردسال را از او مطالبه كردند.

او نخست انكاركرد و آنگاه براى اينكه موضوع براى آن ها پوشيده ماند، گفت: من حامله هستم. از اين رو آن كنيز را به دست أبى الشوارب قاضى وقت، سپردند تا از او مراقبت كند. در مدتى كه صيقل زير نظر قاضى نگهدارى مى شد، دستگاه خلافت با مرگ عبيد بن خاقانى و شورش صاحب الزنج رو به رو شده و صيقل از وضعيت آشفته سود جست و فرار كرد.[1]