امام يازدهم صورتى گندمگون و بدنى در حد اعتدال داشت .
ابروهاى سياه كمانى ، چشمانى درشت و پيشانى گشاده داشت .
دندانها درشت و بسيار سفيد بود .
خالى بر گونه راست داشت .
امام حسن عسكرى علیه السلام بيانى شيرين و جذاب و شخصيتى الهى با وقار و مفسرى كم مانند براى قرآن مجيد بود .
راه مستقيم عترت و شيوه صحيح تفسير قرآن را به مردم و به ويژه براى اصحاب بزرگوارش در ايام عمر كوتاه خود روشن كرد .

دوران امامت
به طور كلى دوران عمر 29 ساله امام حسن عسكرى علیه السلام به سه دوره تقسيم ميگردد : دوره اول 13 سال است كه زندگى آن حضرت در مدينه گذشت .
دوره دوم 10 سال در سامرا قبل از امامت .
دوره سوم نزديك 6 سال امامت آن حضرت ميباشد .
دوره امامت حضرت عسكرى علیه السلام با قدرت ظاهرى بنى عباس رو در روى بود .
خلفايى كه به تقليد هارون در نشان دادن نيروى خود بلند پروازيهايى داشتند .
امام حسن عسكرى علیه السلام از شش سال دوران اقامتش ، سه سال را در زندان گذرانيد .
زندانبان آن حضرت صالح بن وصيف دو غلام ستمكار را بر امام گماشته بود ، تا بتواند آن حضرت را به وسيله آن دو غلام آزار بيشترى دهد ، اما آن دو غلام كه خود از نزديك ناظر حال و حركات امام بودند تحت تأثير آن امام بزرگوار قرار گرفته به صلاح و خوش رفتارى گراييده بودند.
وقتى از اين غلامان جوياى حال امام شدند، مي گفتند اين زندانى روزها روزه دار است و شبها تا بامداد به عبادت و راز و نياز با معبود خود سرگرم است و با كسى سخن نمي گويد.
عبيدالله خاقان وزير معتمد عباسى با همه غرورى كه داشت وقتى با حضرت عسكرى ملاقات ميكرد به احترام آن حضرت برميخاست، و آن حضرت را بر مسند خود مينشانيد .
پيوسته ميگفت : در سامره كسى را مانند آن حضرت نديده ام ، وى زاهدترين و داناترين مردم روزگار است .
پسر عبيدالله خاقان ميگفت : من پيوسته احوال آن حضرت را از مردم ميپرسيدم .
مردم را نسبت به او متواضع مييافتم .
ميديدم همه مردم به بزرگواريش معترفند و دوستدار او ميباشند .
با آنكه امام علیه السلام جز با خواص شيعيان خود آميزش نميفرمود ، دستگاه خلافت عباسى براى حفظ آرامش خلافت خود بيشتر اوقات ، آن حضرت را زندانى و ممنوع از معاشرت داشت .
از جمله مسائل روزگار امام حسن عسكرى علیه السلام يكى نيز اين بود كه از طرف خلافت وقت ، اموال و اوقات شيعه ، به دست كسانى سپرده ميشد كه دشمن آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم و جريانهاى شيعى بودند ، تا بدين گونه بنيه مالى نهضت تقويت نشود .
چنانكه نوشته اند كه احمد بن عبيدالله بن خاقان از جانب خلفا ، والى اوقاف وصدقات بود در قم ، و او نسبت به اهل بيت رسالت ، نهايت مرتبه عداوت را داشت .
نيز اصحاب امام حسن عسكرى ، متفرق بودند و امكان تمركز براى آنان نبود ، كسانى چون ابوعلى احمد بن اسحاق اشعرى در قم و ابوسهل اسماعيل نوبختى در بغداد ميزيستند ، فشار و مراقبتى كه دستگاه خلافت عباسى ، پس از شهادت حضرت رضا علیه السلام معمول داشت ، چنان دامن گسترده بود كه جناح مقابل را با سخت ترين نوع درگيرى واداشته بود .
اين جناج نيز طبق ايمان به حق و دعوت به اصول عدالت كلى ، اين همه سختى را تحمل ميكرد ، و لحظهاى از حراست ( ونگهبانى ) موضع غفلت نميكرد .
اينكه گفتيم : حضرت هادى علیه السلام و حضرت امام حسن عسكرى علیه السلام هم از سوى دستگاه خلافت تحت مراقبت شديد و ممنوع از ملاقات با مردم بودند و هم امامان بزرگوار ما - جز با ياران خاص و كسانى كه براى حل مشكلات زندگى مادى و دينى خود به آنها مراجعه مينمودند كمتر معاشرت ميكردند به جهت آن بود كه دوران غيبت حضرت مهدى ارواحنا له الفداء نزديك بود ، و مردم ميبايست كم كم بدان خو گيرند ، و جهت سياسى و حل مشكلات خود را از اصحاب خاص كه پرچمداران مرزهاى مذهبى بودند بخواهند ، و پيش آمدن دوران غيبت در نظر آنان عجيب نيايد .
بارى ، امام حسن عسكرى علیه السلام بيش از 29 سال عمر نكرد ولى در مدت شش سال امامت و رياست روحانى اسلامى ، آثار مهمى از تفسير قرآن و نشر احكام و بيان مسائل فقهى و جهت دادن به حركت انقلابى شيعيانى كه از راههاى دور براى كسب فيض به محضر امام علیه السلام ميرسيدند بر جاى گذاشت .
در زمان امام يازدهم تعليمات عاليه قرآنى و نشر احكام الهى و مناظرات كلامى جنبش علمى خاصى را تجديد كرد ، و فرهنگ شيعى كه تا آن زمان شناخته شده بود در رشته هاى ديگر نيز مانند فلسفه و كلام باعث ظهور مردان بزرگى چون يعقوب بن اسحاق كندى ، كه خود معاصر امام حسن عسكرى بود و تحت تعليمات آن امام ، گرديد .
در قدرت علمى امام علیه السلام كه از سرچشمه زلال ولايت و اهل بيت عصمت مايه ور بود نكته ها گفته اند ، از جمله : همين يعقوب بن اسحاق كندى فيلسوف بزرگ عرب كه دانشمند معروف ايرانى ابونصر فارابى شاگرد مكتب وى بوده است ،در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و كتابى را كه بر رد قرآن نوشته بود سوزانيد و بعدها از دوستداران و در صف پيروان آن حضرت درآمد .