لا مقتول
يعنى هيچ يك از ما معصومين خاندان نبوت نباشد، جز اين كه به مرگ شهادت از دنيا برويم. اين جمله از قول چند تن از حضرات معصومين علیه السلام نقل شده است[1]در روايتى آمده است كه: ما مِنا الا مسموم او مقتول[2]كسانى كه معتقدند پايان عمر حضرت، شهادت است و به مرگ طبيعى نمى ميرد، به اين احاديث استناد كرده اند.

خاکسپارى حضرت
امام صادق علیه السلام مى فرمايد:...چون معرفت و ايمان به حضرت در دل هاى مردم استقرار يافت، مرگ حضرت حجت ارواحنا له الفداء فرا مى رسد. پس حضرت امام حسين علیه السلام متولَى غسل و كفن و حنوط و دفن ايشان خواهد شد و هرگز غير از وصي، وصى را تجهيز و آماده خاكسپارى نمي کند.[3]

هفت تكبير
با هفت تكبير بر جنازه حضرت على علیه السلام نماز خواندند،و اين عمل پس از ايشان، فقط بر جنازه حضرت مهدى ارواحنا له الفداء جايز است. اميرالمؤمنين علیه السلام بر امام حسن علیه السلام وصيت كرد كه: پس از كفن و حنوط و بردن تا موضع قبر شريف، بر من نماز كن و هفت تكبير بگو. بدان كه اين عمل براى احدى غير از من، حلال نيست، مگر بر مردى كه در آخرالزمان ظهور مى كند اسم او قائم مهدى ارواحنا له الفداء است كه از فرزندان برادر تو، حسين است.[4]
در معجزات حضرت مهدى ارواحنا له الفداء آمده است كه حضرت جلوى قسطنطنيه فرود مى آيد. در آن روزگار، آن دژ، هفت ديوار دارد و حضرت هفت تكبير مي گويد و ديوارها فرو مى ريزد.[5]

مرگ حضرت
اين كه حضرت، به مرگ طبيعى يا شهادت از اين جهان خواهد رفت، اختلاف هايى در روايات به چشم مى خورد.
برخى از روايات مى گويند كه آن حضرت مدتى حكومت خواهد كرد، سپس وفات مى كند و مسلمانان بر او نماز مى گذارند از بعضى روايات استفاده مى شود كه مرگ آن حضرت طبيعى نخواهد بود و به دست جنايتكاران، با مشخصاتى كه براى آنان ذكر شده، به شهادت مى رسد. [6]
امام صادق علیه السلام مى فرمايند: چون دولت حقه مدتش به سر آيد، مرگ حضرت حجت ارواحنا له الفداء فرا مى رسد. او را زنى از بنى تميم به شهادت مى رساند كه نام او سعيده است و همانند مردان، ريش و سبيل دارد. او به هنگام عبور حضرت، سنگ آسيابى را از پشت بام به سوى او پرتاب مى كند و حضرت را به شهادت مى رساند. [7]
بررسى و قضاوت در اين امر مبتنى بر دو مسأله است:
1 .آيا همه امامان معصوم علیه السلام شهيد مى شوند يا امكان دارد كه به مرگ طبيعى از دنيا بروند؟
2. اگر در ساير ائمه علیه السلام پذيرفتيم كه همه به شهادت رسيده اند، نسبت به امام زمان ارواحنا له الفداء چه خواهد شد؟
اما اين كه آيا همه ائمه به شهادت رسيده اند يا به مرگ طبيعى از دنيا رفته اند اختلاف است: شيخ صدوق بر اين باور است كه همه معصومين به اجل غير طبيعى از دنيا رفته اند....كسى كه چنين عقيده نداشته باشد از ما نيست. [8]
شيخ مفيد در جواب صدوق مى نويسد:آن چه را كه شيخ صدوق در رابطه با درگذشت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امامان معصوم علیه السلام به ستم و قتل گفته، برخى از آن ها ثابت است و برخى مشكوك. اما شهادت امام على و امام حسن و امام حسين علیه السلام حتمى و قطعى است. پس از ايشان، مسموميت و شهادت موسى بن جعفر علیه السلام نيز قطعى و مسلم است. درباره امام رضا علیه السلام نيز قول قوى مسموميت و شهادت ايشان است، گرچه جاى ترديد هست. اما در ديگر ائمه علیه السلام راهى براى اثبات اين كه آنان به وسيله ستم يا ترور و يا قتل، به شهادت رسيده اند، در دست نيست.[9]
علامه مجلسى پس از آن كه روايات را زير عنوان انهم عليهم السلام لايموتون الأ بالشهادة
مى آورد، نظر شيخ مفيد را مورد نقد و بررسى قرار مى دهد.
امام حسن مجتبى علیه السلام مى فرمايد: هيچ يك از ما امامان نيست، جز آن كه مسموم يا شهيد مى شود [10]
قاتلين به شهادت ائمه، اصل كلى را از اين گونه روايات استفاده كرده اند و بر اين نظرند كه ساختار بدنى پيامبر و امامان علیه السلام به گونه اى است كه زمينه و ظرفيت حيات و عمر طولانى را دارند؟ مگر عارضه و حادثه اى از خارج بر آنان تحميل شود. [11]
به هر حال اگر نظر شيخ صدوق را بپذيريم و به روايات ما مِنا الأمسموم او مقتول [12]پايبند باشيم و آن ها را از نظر سند بپذيريم، امام زمان ارواحنا له الفداء به دست جنايتكاران به شهادت مى رسد. ولى اگر قول شيخ مفيد را بپذيريم، بايد بگوييم كه چگونگى مرگ حضرت مهدى ارواحنا له الفداء روشن نيست. [13]
امام صادق علیه السلام فرمود: ... چون معرفت و ايمان به حضرتش در دل هاى مردم استقرار يافت، مرگ حضرت حجت ارواحنا له الفداء فرا مى رسد حضرت امام حسين علیه السلام متولى غسل و كفن و حنوط و دفن ايشان خواهد شد و هرگز غير از وصي، وصي را تجهيز و آماده خاكسپارى نمى كند. [14] سلام عليه يوم ولد و يوم يظهر و يوم يموت و يوم يبعث حيا