فاطمه‏ى‏ زهرا سلام الله علیها هر فرصتى را غنيمت شمرده، از اجتماع مردم در جهت دفاع از اميرالمؤمنين عليه السلام بهره مى‏گرفتند. ايشان با بيان خطابه و سخنرانى در مسجد اعمال زشت و خيانت امت پدرشان را در برابر عترت پاك ايشان در صفحات تاريخ ثبت نمودند. فاطمه‏ى‏ زهرا سلام الله علیها در جمع مردم كوچه و بازار و روزى ديگر با حضور در مسجد، حقايق را براى مردم آشكار كرده، حجت را به آن‏ها تمام‏كردند. خطابه‏هايى همچون خطبه‏ى جاودان فدك، نه تنها فرياد دادخواهى و تظلم است، بلكه درس‏هايى از علوم و معارف الهى را به مخاطبين خود مى‏آموزد. از آن‏جايى كه فاطمه ی زهرا سلام الله علیها داراى مقام علم و عصمت الهى بودند، در هر مكان و زمانى سعى در آموزش معارف حقه‏ى دين را داشتند. لذا با بيان حقايقى از اركان دين شامل توحيد، نبوت، معاد و امامت به يكى از وظايف خطير هر شيعه در دفاع از حريم ديانت كه همان تفقه در دين و آموزش و آموختن علم‏دين است، عمل مى‏نمودند.
درياى معارف اعتقادى در خطبه‏ى فدك، بحرى است عميق كه كسى نتوانسته به منتهاى آن دست يابد و طراوت و تازگى آن براى نسل‏ها تا به امروز همچنان باقى‏است. حضرت صديقه كبرى سلام الله علیها سخنان خود را با حمد و ثناى پروردگار آغاز نموده، توحيد و يگانگى را به انسان‏ها آموختند. با تبيين جايگاه پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم و رسالت ايشان درس نبوت را و با بيان فضايل قرآن و اهل‏بيت عليهم السلام و سفارش به همطرازى اين دو گرانبها ، جايگاه ولايت و امامت را به مردم تذكر داده، عهد و پيمان آنان را يادآورى نمودند.
ايشان رسالت پيامبران الهى را هدايت مردم و نجات از گمراهى معرفى‏كرده، فرمودند: «پس خداوند به وسيله‏ى پدرم ظلمت‏ها و تاريكى‏هاى اين امت را به نور مبدل ساخت و از دل‏ها، توهمات و ابهامات را برداشت. ... و به منظور هدايت در ميان مردم به پا خواست، پس مردم را از گمراهى نجات‏داد .» [1]
حضرت زهرا سلام الله علیها در راستاى تحقق امامت اميرالمؤمنين عليه السلام در جامعه‏ى اسلامى آن روز در خطابه‏ها و سخنان خود به بيان جايگاه امام و فلسفه‏ى امامت پرداختند.
ايشان در بيان ضرورت و حكمت امامت مى‏فرمايند:
«خداوند متعال اطاعت ما اهل بيت را باعث نظام آيين اسلام و امامت ما را براى ايمن‏ماندن از تفرقه قرارداد.» [2]
در اين فراز، فاطمه‏ى‏ زهرا سلام الله علیها امامت را همچون نبوت منصبى الهى معرفى مى‏كنند و وظيفه‏ى امام را احياى سنت و سيره‏ى نبوى مى‏دانند، چرا كه اطاعت از امام براى نجات انسان و هدايت و سعادت او لازم است و اعتقاد صحيح و مطابق با حقيقت مى‏تواند در عمل انسان تاثير گذارد.
در يكى از روزهاى پس از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم ، آن هنگام كه مردم در كوچه، نزديك خانه‏ى اميرالمؤمنين عليه السلام گردآمده تسليم توطئه‏هاى منافقان بودند، دختر رسول خداصلى الله عليه و آله و سلم از خانه بيرون‏آمده و در كنار منزل ايستادند و فرمودند:
«من ملتى مثل شما نمى‏شناسم كه اين‏گونه عهدشكن و بد برخورد باشند، جنازه‏ى رسول‏خدا صلى الله عليه و آله و سلم را در دست ما گذاشته، رهاكرديد، عهد و پيمان‏هاى ميانتان را بريده، فراموش نموديد و ولايت و رهبرى‏على عليه السلام و ما اهل‏بيت را انكار كرديد و حق مسلم ما را باز نگردانديد. گويا از حادثه‏ى روز غديرخم خبر نداريد؟!» [3]
ايشان در نكوهش پيمان‏شكنان فرمودند:
«اى گروه مردم! كه به سوى سخن باطل شتابانيد و اعمال‏زشت و زيان‏كارانه‏ى اينان را ناديده مى‏گيريد آيا در قرآن تدبر و تأمل نمى‏كنيد؟! يا بر دل‏هايتان مهر و قفل زده شده‏است؟!»[4]
در ايام جانكاه بيمارى فاطمه‏ى‏ زهرا سلام الله علیها زنان مهاجر و انصار به عيادت ايشان رفتند. حضرت زهرا سلام الله علیها خطاب به آنان فرمودند:
«چرا نگذاشتند حق در مركزخود قراريابد؟ و خلافت بر پايه‏هاى‏نبوت استوارماند؟ حق را از خانه‏اى كه جبرئيل در آن فرودمى‏آمد به خانه‏ى ديگر بردند.»
«راستى مردان شما چرا چنين كردند؟ اى كاش مى‏دانستند به چه پناه‏گاهى تكيه داده‏اند؟ و كدامين ستون استوار را انتخاب نمودند و به كدامين ريسمان چنگ زده‏اند!»[5]
ايشان در روزهاى احقاق حق فدك با حضور در مسجد خطاب به مردم فرمودند:
«اى گروه مؤمنين! اى ياوران دين! اى پشتيبانان اسلام! چرا حق را برنمى‏گيريد؟ چرا ديده به هم نهاده، ستمى را كه به من مى‏رود مى‏پذيريد؟ مگر نه پدرم فرمود احترام فرزند حرمت پدر است؟ چه زود رنگ پذيرفتيد و بى‏درنگ در غفلت خفتيد.» [6]
فاطمه‏ى‏ زهرا سلام الله علیها با بياناتى آتشين، اينچنين به سرزنش سكوت و بى‏تفاوتى مردم پرداختند. ايشان با زبان شكوه و خطابه به تك‏تك انسان‏ها هشدار مى‏دهند كه مراقب اين آزمون بزرگ الهى باشند، چرا كه مسؤوليت غصب خلافت بر دوش آنان براى هميشه سنگينى خواهدكرد و اين داغ ننگ بر پيشانى آن‏ها مى‏ماند.
آرى! و امروز ما با گذشت تاريخ، واقعيت سخنان پرمحتواى بانوى بزرگ اسلام را روشن‏تر از هميشه مى‏يابيم كه انحراف جانشينى و خلافت‏پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم از محور اصلى چه عواقب دردناكى را براى امت اسلام به بار آورد و چگونه جان و مال و ناموس مقدس دين را بازيچه‏ى دست بازماندگان جاهليت گرداند.
خطابه‏هاى فاطمه‏ى‏ زهرا سلام الله علیها و سخنان شيوا و كوبنده‏ى ايشان، حقيقتاً ولايت علوى و رسالت فاطمى را آشكار مى‏كند و بر همه‏ى شيعيان ضرورى است كه در كلمه كلمه‏ى آن انديشه و تدبر نموده، درس چگونه زندگى كردن را بياموزند.
و اكنون ما نيز يكى از راههاى تحقق احياى امر اهل بيت عليهم السلام آموختن و آموزش دادن علوم و معارف دين و يا به عبارتى تفقه در دين است . امام رضا عليه السلام فرمودند: «خدا رحمت كند بنده‏اى را كه امر ما را زنده بدارد . از ايشان پرسيده شد : چگونه امر شما را زنده بدارد ؟ ايشان فرمودند : علوم ما را بياموزد و به مردم ياد بدهد . زيرا مردم وقتى خوبى هاى كلام ما را بدانند ، از ما پيروى مى كنند .»[7]
آشنايى با علوم اهل بيت كه تنها علم واقعى و صحيح است روح و روان انسان را جلا مى دهد و او را به سعادت واقعى‏مى رساند . ارتباط انسان با امام زمان از آثار معرفت ايشان است كه در پرتو نور معارف و علوم ائمه اطهار عليهم السلام حاصل مى شود. پس اكنون ما نيز بايد به اين وظيفه خطير در زمان غيبت امام زمان ارواحنا له الفداء توجه نموده و در جهت اداى آن كوشش نماييم . چنانچه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند :
«اف بر هر مسلمانى كه در هر هفته روزى را قرار ندهد كه در آن از امر دينش سوال كند»[8]