بقيع به جز عطر حسن عليه السلام، سجاد عليه السلام، باقر عليه السلام و صادق عليه السلام، بوي عطر دل انگيز ديگري نيز مي دهد و آن، عطر مادر عباس عليه السلام، ام البنين سلام الله علیها است.
مادري كه ولايت و محبت به فرزندان فاطمه سلام الله علیها را با شيره جان فرزندانش آميخته و ادب و وفا و جانبازي در راه اهل بيت عليهم السلام را به آنان آموخته بود. بقيع، مادري را در خود جاي داده است كه عباس عليه السلام، فرزند او و تجلّي پرفروغ فضيلت هاي اوست.
آري، ولايت پذيري عباس عليه السلام اثر زمزمه هاي شبانه ام البنين سلام الله علیها است. ادب و وفاي عباس عليه السلام، پرتويي از وفا و ادب ام البنين سلام الله علیها و رشادت و شجاعتش، برگرفته از شهامت اوست؛ شهامتي كه در عظمت و بلنداي ايمان او ريشه دارد.
عباس عليه السلام آيينه تمام نماي مادرش، ام البنين سلام الله علیها است. او كه با استواري در بقيع گام مي نهاد و بر چهره كريه ظالمان، چنگ مي افكند و صحنه ديگري از حماسه حسيني را به نمايش مي گذارد. در سوگ عزيزانش مي گريد؛ ولي گريه اي افشاگرانه كه هم بيانگر عشق مادري داغ ديده است و هم نشانگر مظلوميت آل اللّه و هم برملا كننده هدف هاي شوم و اراده هاي پليد و كردارهاي جنايت كارانه نابكاران و ستمگران.

اين جا مزار فاطمه، ام البنين است
يا مادري غم ديده مدفون زمين است
اين جا نهاده سر به خاكِ غربت و غم
مظلومه اي كز مرگ گل هايش غمين است
در دامنش پرورده سرداري چو عباس
آري، چنين زن، مادري شير آفرين است
خون گريه كن اي زاير شهر مدينه
بنگر كه اين جا با غمي افزون، قرين است
هم ناله با ام البنين خون جگر شو
كز بار محنت، خسته و زار و حزين است
شد جان او آزرده از رنج زمانه
بر سينه اش چون لاله، داغي آتشين است
خاك مدينه! حرمت او را نگه دار
كو اختر برج شرف، بانوي دين است
اي زاده ام البنين! بر ما نظر كن
بر درگهت چشم اميد زايرين است
اين جا مكان يأس و نوميدي نباشد
زيرا نگاه لطف تو بر ما يقين است[1]

محسن صافي

در كتاب ام البنين؛ ستاره درخشان مدينه، به نقل از آيت اللّه حاج سيد طيّب جزايري آمده است:
در سال 1341 ه . ش در يكي از سفرهايم، يكي از عالمان پاكستان را در مشهد ديدم. از او پرسيدم: پس از زيارت مشهد چه مي كنيد؟ گفت: به پاكستان برمي گردم. گفتم: حيف نيست انسان از پاكستان تا مشهد بيايد، ولي زيارت عتبات نرود؟
سخنم در او اثر كرد و بنا شد او هم با من به كربلا بيايد. از اين رو، با هم از مشهد به تهران آمديم و به سفارت عراق رفتيم، ولي آن جا اوضاع بسيار ناگوار بود و در دادن ويزا سخت گيري مي كردند. به همراهم گفتم: مي خواهي كربلا بروي؟ گفت: پس براي چه از مشهد به تهران آمده ام؟ گفتم: هزار صلوات نذر حضرت ام البنين عليهاالسلام مي كنيم، ان شاءاللّه ويزا مي دهند.
هر دو نذر كرديم كه هزار صلوات هديه ام البنين عليهاالسلام بكنيم. در همين حال همراهم گفت: من نامه اي براي سفير پاكستان دارم. بيا باهم اين نامه را به او برسانيم. به سفارت پاكستان رفتيم. در آن جا نامه را به سفير داديم. او بسيار به ما احترام كرد و پرسيد: از تهران به كجا مي رويد؟ گفتيم: هر دو عازم عراق هستيم. البته اگر ويزا گير بيايد. گفت: اتفاقا من هم مي خواهم به عراق بروم. كمي صبر كنيد تا مداركم را آماده كنم.
پس از مدتي آمد و گفت: دو نامه به نام شما براي كنسول عراق نوشته ام. نامه را گرفتيم و نااميدانه به سفارت برگشتيم.نامه را به دربان سفارت داديم. دربان رفت و پس از مدتي با دو فرم برگشت و پرسيد: عكس را آورده ايد؟ گفتم: بله! سپس فرم هاي مخصوص را پر كرديم و همراه عكس و گذر نامه به آن شخص داديم.
بنا به گفته آن شخص، ساعت يك بعد از ظهر به جلو سفارت رفتيم. نخست اسمي كه صدا كردند، اسم ما دو نفر بود. با دلواپسي گذرنامه را باز كردم. ديدم ويزاي سه ماهه زده اند. از خوشحالي اشك از چشمانم سرازير شد. سپس به زيارت عبدالعظيم حسني عليه السلام رفتيم و صلوات ها را به روح حضرت ام البنين عليهاالسلام هديه كرديم.

ام البنين سلام الله علیها از بانوان با فضيلت بود. وي حق اهل بيت عليهم السلام را خوب مي شناخت و در محبت و دوستي با آنان خالص بود و ايشان نيز در ميان آن بزرگواران، جايگاه بلند و مقام ارجمندي داشت.

ام البنين سلام الله عليها، چهار فرزند پسر براي علي عليه السلام به دنيا آورد: عباس، عبداللّه ، جعفر و عثمان كه اين چهار بزرگوار در حادثه كربلا، جام شهادت نوشيدند. 1-عباس بن علي بن ابي طالب: عبّاس بزرگ ترين فرزند ام البنين سلام الله عليها است و بنا بر نقل تاريخ نويسان در چهارم شعبان سال 26 ه . ق به دنيا آمده است. علي عليه السلام در روز هفتم تولّد ايشان، وي را عباس ناميد و گوسفندي براي او قرباني كرد. هم چنين دستور داد تا سرش را بتراشند و به مقدار وزن مويش، نقره صدقه دهند.[1] عباس عليه السلام در پرتو آموزش هاي اميرالمؤمنين عليه السلام و ام البنين سلام الله عليها پرورش يافت. برخي معتقدند آن حضرت با وجود كوچكي سن، در برخي جنگ هاي زمان علي عليه السلام مانند نبرد صفين شركت داشته است. عباس؛ بلند بالا، تنومند و هم چون ماه شب چهارده زيبا بود.[2] شجاعتش وصف ناپذير و بي مانند بود، به گونه اي كه وجود مبارك وي در كربلا، مايه آرامش و قوّت قلب اهل بيت امام حسين عليه السلام و سبب وحشت لشكريان عمر سعد مي شد. امام حسين عليه السلام او را بسيار گرامي مي شمرد. از اين رو، در شب عاشورا وقتي او را به سوي لشكر عمر سعد مي فرستاد، فرمود: «بنفسي انت؛ جانم فدايت باد».[3] عباس عليه السلام نيز با تمام توانش، بااخلاص و فروتني در خدمت برادرش، حسين عليه السلام جان نثاري كرد. شب عاشورا در ميان ياران اباعبداللّه عليه السلام، او نخستين كسي بود كه زبان به سخن گشود و وفاداري و فداكاري خويش را اعلام كرد.[4] هم چنين در عصر عاشورا، پس از شهادت ياران و بني هاشم و سه برادر ديگرش، از امام براي رفتن به ميدان اجازه گرفت. حسين عليه السلام به وي امر فرمود كه آب آورد. پس به سوي شريعه فرات روانه شد و خود را به آب رساند. همين كه خواست از آب بنوشد، تشنگي برادر و اهل بيت او را به ياد آورد؛ آب را فرو ريخت و با مشك پر آب به سوي خيمه بازگشت. لشكريان عمر سعد راه را بر او بستند و به سوي وي حمله ور شدند. دست راست و سپس دست چپش را جدا ساختند. عباس مشك آب را به دندان گرفت كه ناگاه آن را با تيري دريدند. سپس با عمودي آهنين بر فرق مباركش زدند كه از اسب بر زمين افتاد. حسين عليه السلام بر بالينش حاضر شد. با صداي بلند گريست و فرمود: «اكنون پشتم شكست و چاره ام گسست».[5] رجزخواني عباس عليه السلام در ميدان جنگ معروف است كه مي فرمود: واللّه ان قطعتموا يميني انّي احامي ابدا عن ديني به خدا سوگند، اگر دست راستم را قطع كنيد، همواره از دينم هوا داري مي كنم. 2- عبداللّه بن علي بن ابي طالب: وي دومين فرزند ام البنين سلام الله عليها است. به ظاهر، او و عباس عليه السلام نزديك به ده سال باهم فاصله سنّي داشته اند. چنان كه در كربلا، اباالفضل عليه السلام 34 ساله و عبداللّه 25 ساله بوده است.[6] 3- جعفر بن علي بن ابي طالب: او 19 يا 21 سال داشت و پس از عبداللّه به ميدان رفت و به شهادت رسيد. 4- عثمان بن علي بن ابي طالب: وي شجاعانه با اين رجز پاي به ميدان نهاد: من عثمانم كه آقايم علي عليه السلام است و به ايشان افتخار و مباهات مي كنم. برادرم نيز حسين عليه السلام است كه بهترين نيكوكاران و سرورعترت پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و علي عليه السلام است.[7] سن وي را هنگام شهادت 21 سال دانسته اند.[8] پژوهش درباره يك مسأله ابوالفرج اصفهاني در مقاتل الطالبين مي نويسد: عباس آخرين كس از برادران پدر و مادري اش بود كه به شهادت رسيد؛ زيرا او فرزند داشت و آنان نداشتند. پس نخست برادران خود را به ميدان فرستاد. آنان به ميدان رفته و به شهادت رسيدند. آن گاه ارث آنان به عباس و سپس به فرزندش عبيداللّه رسيد. اين نقل از نظر متن و سند، اشكال دارد. چگونه مي شود عباس كه آن گونه نسبت به برادر خود جان فشاني مي كند، در آن لحظه هاي عرفاني و آسماني اين گونه بيانديشد. عابس بن ابي شبيب شاكري، شوذب ـ غلام شاكر ـ را پيشاپيش خود به سوي دشمن مي فرستد و مي گويد: «اگر فردي از تو نزديك تر داشتم، دوست داشتم او را روانه جنگ كنم و شهادت او را ببينم».[9] حال آيا رواست بگوييم، عباس عليه السلام برادرانش را جلوتر به ميدان فرستاد تا وارث آنان گردد و سهم ارث پسرش بيش تر شود.[10] از نظر سند نيز رجال اين حديث اعتبار ندارد؛ زيرا راوي آن نوفلي است و رجالي شناسان او را ضعيف الحديث دانسته اند.[11] اگر اين حديث از فرد ناشناسي هم باشد، باز قابل اعتماد نخواهد بود.