هدف رجعت
از جمله مباحثی که در موضوع رجعت باید مورد گفتگو قرار گیرد این است که چه هدفی برای وقوع رجعت می¬توان در نظر گرفت؟ و به عبارت دیگر، بر فرض که ما امکان تحقق رجعت را بپذیریم، چرا خداوند برخی از انسان¬هایی را که دوران زندگیشان سپری شده و از دنیا رفته¬اند، بخواهد دوباره زنده کند؟
به عنوان مقدمه باید گفت وقتی ما دانستیم که خداوند حکیم است و هر آنچه انجام می¬دهد بر اساس حکمت و مصلحت است، و از طریق آیات و روایات پذیرفتیم که رجعت در زمان ظهور رخ می¬دهد، می¬فهمیم که در وقوع آن، آثار و حکمت¬هایی نهفته است هرچند ما آن¬ها را درک نکنیم. امام صادق (علیه السلام) در پاسخ به سؤال از چرایی غیبت به این نکته اشاره کردند: اين كار (غیبت) از امور الهى و سرّى از اسرار پروردگار و غيبى از غيب¬هاى خداوند است. وقتى دانستيم كه خداى عز و جل حكيم است، تصديق مي¬كنيم كه تمام كارهاى او از روى حكمت مي¬باشد. هر چند علت آن براى ما آشكار نگردد. (بحارالانوار، ج‏52، ص91، ح4)
البته پیرامون آثار و حکمت¬های رجعت، در روایات و ادعیه به نکاتی اشاره شده است. ما ابتدا برخی از ادعیه و روایات را مرور می¬کنیم، سپس کلمات صاحب نظران و مطالبی را که قابل برداشت است ذکر می¬کنیم.
در مصباح الزائر در زیارت حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) در سرداب مطهّر آمده است: وَ وَفِّقْنِي يَا رَبِّ لِلْقِيَامِ بِطَاعَتِهِ وَ لِلثَّوَى فِي خِدْمَتِهِ وَ الْمَكْثِ فِي دَوْلَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعْصِيَتِهِ فَإِنْ تَوَفَّيْتَنِي اللَّهُمَّ قَبْلَ ذَلِكَ فَاجْعَلْنِي يَا رَبِّ فِيمَنْ يَكُرُّ فِي رَجْعَتِهِ وَ يُمَلَّكُ فِي دَوْلَتِهِ وَ يَتَمَكَّنُ فِي أَيَّامِهِ وَ يَسْتَظِلُّ تَحْتَ أَعْلَامِهِ وَ يُحْشَرُ فِي زُمْرَتِهِ وَ تَقَرُّ عَيْنُهُ بِرُؤْيَتِهِ‏؛ پروردگارا: مرا براى فرمانبردارى امام زمان و خدمتگزارى حضرتش و زندگى در دولت آن سرور و دورى از نافرمانيش، موفق بدار. خداوندا اگر من پيش از آن زمان، مردم؛ مرا! در آن جماعتى قرار بده كه در رجعت وى برمى‏گردند و در دولت و روزگار او بملك و تمكن مي¬رسند و در سايه پرچم¬هاى او به سر مي¬برند، و در زمره او برانگيخته مي¬گردند، و چشمش بجمال وى روشن مى‏شود. (بحار الأنوار، ج‏53، ص95، ح108)
و در زیارت دیگر آمده است: وَ إِنْ أَدْرَكَنِيَ الْمَوْتُ قَبْلَ ظُهُورِكَ فَإِنِّي أَتَوَسَّلُ بِكَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ يَجْعَلَ لِي كَرَّةً فِي ظُهُورِكَ وَ رَجْعَةً فِي أَيَّامِكَ لِأَبْلُغَ مِنْ طَاعَتِكَ مُرَادِي وَ أَشْفِيَ مِنْ أَعْدَائِكَ فُؤَادِي‏؛ (اى قائم آل محمد!) اگر پيش از ظهور حضرتت مرگ گريبان مرا گرفت، متوسل به وجود اقدست مي-شوم كه خداوند بر محمد و آل محمد درود بفرستد و هنگام ظهور و ايام دولت شما رجعت و بازگشتى براى من به دنيا قرار دهد، تا با فرمانبردارى (کامل) شما به مرادم برسم و دلم از كشتن دشمنانت شفا يابد. (بحار الأنوار، ج‏53، ص95، ح109)
در دعای عهد می¬خوانیم: اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ وَ الْمُحَامِينَ عَنْهُ وَ السَّابِقِينَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِينَ بَيْنَ يَدَيْهِ اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ الْمَوْتُ الَّذِي جَعَلْتَهُ عَلَى عِبَادِكَ حَتْماً فَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي مُؤْتَزِراً كَفَنِي شَاهِراً سَيْفِي مُجَرِّداً قَنَاتِي مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الْحَاضِرِ وَ الْبَادِي‏؛ خداوندا! مرا از ياوران و مدافعين او و آن¬ها كه سعى در انجام مقاصد او دارند و از پشتيبان‏هاى وى و كسانى كه در ارادت به حضرتش سبقت گرفته‏اند و آنان كه در ركابش شهيد مى‏شوند، قرار بده! پروردگارا! اگر مرگ را كه براى بندگانت يك امر حتمى قرار داده‏اى ميان من و آن حضرت جدائى انداخت، مرا از قبرم بيرون آور تا در حالى كه كفنم را پوشيده و شمشيرم را از غلاف درآورده و نيزه‏ام را بدست گرفته‏ام در ميان آنها كه در شهر حاضرند يا آنان كه كوچ مى‏كنند، قرار گيرم و دعوت‏كننده آن حضرت را اجابت كنم. (مفاتیح الجنان)
در روایت آمده است: عَنْ جَابِرِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ «وَ لَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ»؟ فَقَالَ: يَا جَابِرُ أَ تَدْرِي مَا سَبِيلُ اللَّهِ؟ قُلْتُ: لَا وَ اللَّهِ إِلَّا إِذَا سَمِعْتُ مِنْكَ. فَقَالَ: الْقَتْلُ فِي سَبِيلِ عَلِيٍّ (علیه السلام) وَ ذُرِّيَّتِهِ، فَمَنْ قُتِلَ فِي وَلَايَتِهِ قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ يُؤْمِنُ بِهَذِهِ الْآيَةِ إِلَّا وَ لَهُ قَتْلَةٌ وَ مَيْتَةٌ إِنَّهُ مَنْ قُتِلَ يُنْشَرُ حَتَّى يَمُوتَ وَ مَنْ مَاتَ يُنْشَرُ حَتَّى يُقْتَل؛ جابر جعفى گفت: از حضرت صادق (عليه السّلام) تفسير آيه «وَ لَئِنْ قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ؛ اگر در راه خدا كشته شديد يا مرديد ...» (آل عمران/157) سؤال شد، فرمود: اى جابر آيا مي¬دانى راه خدا كدام است؟ عرض كردم: نه به خدا مگر اينكه از شما بشنوم. فرمود: كشته شدن در راه على و اولاد اوست. هر كس در راه محبت او كشته شود، در راه خدا كشته شده است و هيچ كس نيست كه ايمان به اين آيه داشته باشد، مگر اينكه كشته شدن و مرگى در پيش دارد، به اين معنى كه اگر كشته شود دوباره برانگيخته مى‏شود تا بميرد، و اگر مرد، برانگيخته مى‏شود تا اينكه كشته شود. (بحار الأنوار، ج‏52 ص41، ح8)

ادامه دارد . . .