سوم: روز عاشورا که روز سرافراز شدن حضرت حجت ارواحنا له الفداء است از جانب خداوند عزوجل به لقب قائم؛ چنانچه شیخ جعفر بن محمد بن قولویه در «کامل الزیار» روایت کرده از محمد بن حمران که گفت: حضرت صادق علیه السلام فرمود: «چون شد از امر حسین بن علی علیه السلام آنچه شد، ناله و فریاد کردند ملائکه به سوی خداوند عزوجل و گفتند: ای پروردگار ما! چنین می کنند با حسین برگزیده و پسر پیغمبر تو.»
فرمود: «پس، واداشت خداوند برای ایشان، ظل قائم ارواحنا له الفداء را.»
و فرمود: «به این انتقام می کشم برای حسین علیه السلام از آنها که بر او ظلم کردند.»
شیخ صدوق در «علل الشرایع» روایت کرده از ابوحمزه ثمالی که گفت: گفتم به حضرت باقر علیه السلام: «یابن رسول الله! آیا همه شما قائم به حق نیستند؟»
فرمود: «بلی!»
گفتم: «پس چرا قائم ارواحنا له الفداء را قائم می گویند؟»
فرمود: «چون جدم حسین علیه السلام کشته شد، ناله کردند ملائکه به سوی خدای تعالی و گریه و زاری نمودند و گفتند: «الهنا و سیدنا! آیا اعراض خواهی فرمود از کسی که بکشد برگزیده تو و پسر برگزیده و مختار از خلق تو را؟»
پس خداوند وحی فرستاد به سوی ایشان که: «قرار گیرید ای ملائکه من! قسم به عزت و جلال خود که هر آینه البته انتقام می کشم از ایشان، هر چند بعد از زمانی باشد.»
آنگاه خدای تعالی ظاهر نمود ائمه از فرزندان حسین علیه السلام را برای ملائکه. پس ملائکه به این مسرور شدند. پس ناگاه دیدند که یکی از ایشان ایستاده و نماز می کند. پس خدای عزوجل فرمود: «به این ایستاده انتقام می کشم از ایشان.»
و نیز روز خروج و ظهور آن حضرت است، چنانچه شیخ مفید (ره) در «ارشاد» روایت کرده از ابی بصیر که گفت: فرمود حضرت صادق علیه السلام: «منادی ندا می کند به اسم حضرت قائم ارواحنا له الفداء در شب بیست و سوم یعنی از ماه رمضان و خروج می کند در روز عاشورا و آن روزی است که کشته شد در آن روز حسین بن علی علیه السلام.»
و از جمله ای از اخبار مستفاد می شود که: «از مقاصد عظیمه و فواید جلیله ظهور آن جناب، خونخواهی و انتقام از قاتلین جد بزرگوارش بلکه از ذریت های ایشان و شفا دادن قلوب مؤمنین است، بلکه حزن ملائکه منتهی نمی شود مگر در آن روز.»
شیخ عیاشی روایت کرده از جناب باقر علیه السلام که فرمود: «نازل شد این آیه در حسین علیه السلام «و من قتل مظلوما فقد جعلنا لولیه سلطانا» هر کسی که مظلوم کشته شد پس به تحقیق ما قرار دادیم برای ولی او سلطنتی.
«فلا یسرف فی القتل انه کان منصورا.» [1] پس، اسراف نکند در قتل، بدرستی که او ولی منصور است.
فرمود که: «او حسین بن علی علیه السلام است که مظلوم کشته شد و ماییم اولیای او و قائم از ما چون خروج کند و طلب نماید خون حسین علیه السلام، را پس می کشد تا آنکه می گویند اسراف کرد در کشتن.»
و فرمود: «مقتول، حسین علیه السلام است و ولی او، قائم ارواحنا له الفداء است و اسراف در قتل آن است که بکشد غیر قاتل او را.»
«انه کان منصورا» پس، بدرستی که دنیا نمی رود تا اینکه انتصار کرده شود به مردی از آل رسول خدای صلی الله علیه و آله و سلم که پر کند زمین را از عدل و داد چنانچه پر شده از ظلم و جور.»
و در تفسیر علی بن ابراهیم روایت است که فرمود: «اذن للذین یقاتلون بانهم ظلموا و ان الله علی نصرهم لقدیر.» [2] که آن نازل شده در شأن قائم ارواحنا له الفداء ، بدرستی که آن حضرت، خروج نماید مطالبه می کند خون حسین علیه السلام را.»
در غیبت فضل بن شاذان روایت شده که شعار اصحاب آن حضرت این است: «یا لثارات الحسین.»
و در یکی از زیارات جامعه در اسلام بر آن حضرت مذکور است: «السلام علی الامام العالم الغائب عن الابصار و الحاضر فی الامصار و الغائب عن العیون و الحاضر فی الافکار بقیه الاخیار وارث ذی الفقار الذی یظهر فی بیت الله الحرام ذی الاستار و ینادی بشعار یا ثارات الحسین انا الطالب بالاوتار انا قاصم کل جبار.» [3]
و شیخ برقی (ره) در کتاب «محاسن» و ابن قولویه (ره) در «کامل الزیاره» روایت کرده اند از جناب صادق علیه السلام که فرمود: «خداوند موکل کرده به حسین بن علی علیه السلام هفتاد هزار ملک که صلوات می فرستند بر او، هر روز و ایشان ژولیده موی غبار آلوده اند از آن روز که آن حضرت کشته شده تا آن وقت که خدای خواسته.»
راوی گفت: «قصد کرد حضرت از این خروج، قائم ارواحنا له الفداء را.»
و در «امالی» شیخ صدوق روایت است از حضرت صادق علیه السلام که فرمود: «ضربت خورد حسین بن علی علیه السلام به شمشیر؛ آنگاه پیش رفت قاتل آن حضرت که سرش را جدا کند، ندا کرد منادی از جانب رب العزه تبارک و تعالی از وسط عرش؛ پس گفت: آگاه باشید ای امت سرگردان ظالم بعد از پیغمبر خود! خداوند موفق نکند شما را نه برای قربانی و نه فطر.»
آنگاه حضرت صادق علیه السلام فرمود: «لاجرم و الله موفق نمی شوید و موفق نخواهند شد هرگز تا آنکه برخیزد خونخواه حسین علیه السلام، یعنی حضرت قائم ارواحنا له الفداء .»
و نیز روایت کرده از ابوالصلت هروی که گفت: به خدمت حضرت رضا علیه السلام عرض کردم: «یا بن رسول الله! چه می فرمایی در حدیثی که روایت شد از حضرت صادق علیه السلام که فرمود: وقتی که حضرت قائم ارواحنا له الفداء خروج کند، ذریه قاتلان امام حسین علیه السلام را به قتل آورد به سبب کردار پدرهای ایشان؟»
حضرت امام رضا علیه السلام فرمود: «چنین است.»
من عرض کردم که خدای عزوجل فرموده: «ولا تزر وازره وزر اخری». [4] چیست معنای این؟»
فرمود: «حق تعالی صادق است در جمیع اقوال خود و لکن ذریه کشندگان حضرت امام حسین علیه السلام راضی بودند به کارهای پدران خود و به آن فخر می کردند و هر کسی که راضی به کاری باشد گویا خود، آن کار را کرده است و اگر مردی در مشرق کشته شود و مردی در مغرب از کشته شدن او راضی باشد، هر آینه این رضا شونده در نزد خدای عزوجل شریک آن کشنده باشد. بدرستی که حضرت قائم ارواحنا له الفداء وقتی که بیرون آید، ایشان را می کشد به سبب رضا بودن ایشان به فعل پدران خود.»
و در زیارت عاشورا مکرر خواسته شده که خداوند روزی فرماید طلب خون سید الشهداء علیه السلام را با امام ظاهر ناطق مهدی منصور از آل محمد علیهم السلام و مکرر ائمه و اصحاب ایشان در نثر و نظم، خود را تسلی می دادند از آن مصیبت عظیمه و رزیه جلیله به ظهور قائم آل محمد ارواحنا له الفداء . پس روز عاشورا که هم روز ظهور آن جناب است و هم مقصد اعظم، برداشتن کرب و اندوه است که آن روز آورده، اختصاصی تمام به آن جناب دارد و باید اهتمام نمود در آن بعد از ادای مراسم تعزیت و تأسی به آن حضرت در گریه و زاری در لعن و نفرین و طلب هلاک اعدای آل محمد علیهم السلام و طلب نصرت و ظفر و ظهور و تعجیل برای آن جناب، چنان که در اعمال و آداب آن روز اشاره فرمودند.
چنان که در یکی از اعمال جلیله آن روز که مشتمل است بر هزار لعن بر قاتل سید الشهداء علیه السلام از فقرات دعایی که باید در قنوت خواند این است: «اللهم ان سبلک ضائعه و احکامک معطله و اهل نبیک فی الارض هائمه کالوحش السائمه. اللهم اعل الحق و استنقذ الخلق و امنن علینا بالنجاه و اهدنا للایمان و عجل فرجنا بالقائم ارواحنا له الفداء و اجعله لنا ردءاً و اجعلنا له رفدا.»
تا اینکه می فرماید:
«اللهم ارحم العتره الضائعه المقتوله الذلیله من الشجره الطیبه المبارکه. اللهم اعل کلمتهم و افلج حجتهم و ثبت قلوبهم و قلوب شیعتهم علی موالاتهم و انصرهم و اعنهم و صبرهم علی الذی فی جنبک و اجعل لهم ایاما مشهوره و ایاما معلومه کما ضمنت لاولیائک فی کتابک المنزل فانک قلت: «وعدالله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض کما استخلف الذین من قبلهم و لیمکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بعد خوفهم امنا.» [5]