(يا صاحب الزمان ادرکنا) قال رسول اللّه‏ صلي الله عليه و آله: مَنْ حَفِظ مِنْ اُمَّتي اَرْبَعينَ حَديثا مِمّا يَحْتاجُونَ اِلَيْهِ مِنْ أَمْرِ دينِهِمْ بَعَثَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقيامَةِ فَقيها عالِما. [1] پيامبر اکرم ‏صلي الله عليه و آله فرمودند: هر کسي از امّت من چهل حديث در مورد مسائل ديني که مردم به آن نياز دارند حفظ کند خداوند در روز قيامت او را فقيه و دانشمند بر انگيزد. صرف نظر از مجموعه احتمالاتي که در معناي حفظ حديث مطرح شده است [2] يکي از شيوه‏هاي رايج در بين علماي پيشين اين بوده است که از طريق تدوين مجموعه ‏هاي چهل حديث در زمينه موضوعات مختلف ديني که مردم بدان نياز داشته ‏اند به نشر معارف دين مي‏پرداختند. اين کار را علما و انديشمندان اسلامي به عنوان مرزبانان فرهنگ اسلامي با هدف حفظ و تحکيم و ترويج احکام و تعاليم ديني انجام مي‏دادند. البته وجود روايات زيادي که در آنها به حفظ چهل حديث سفارش شده است انگيزه‏اي بوده است که اغلب علما در کنار تمام کارهاي علمي و فکري و فرهنگي خود، به تدوين مجموعه‏ هاي چهل حديث اهتمام بورزند تا از اين طريق هم به انجام وظيفه خود يعني ترويج فرهنگ اسلامي پرداخته باشند و هم به ثواب و فضيلتي که در اين روايات وعده داده شده است نائل آيند. متأسفانه به مرور زمان به موازات رواج پيدا کردن شيوه‏هاي جديد آموزشي و تبليغات، مسأله تدوين چهل حديث به فراموشي سپرده شد و يا حداقل از رونقي که پيش از اين داشت افتاده است. امّا به نظر مي‏رسد در شرايط کنوني يعني کم شدن فرصت مطالعه افراد در نتيجه گسترش زندگي ماشيني تأليف مجموعه‏ هاي چهل حديث در موضوعات مورد نياز، هنوز از کار آيي بيشتري برخوردار مي‏باشد. از آنجا که در دروه غيبت توجه به مسأله امامت و آشنايي با ابعاد مختلف معارف امام زمان‏ ارواحنا له الفداء از اهميت بسيار مهمي برخوردار است و از طرف ديگر راه شناخت درست اين موضوع مراجعه به روايات پيامبر اکرم‏ صلي الله عليه و آله و ائمه اطهارعليهم السّلام است، و به پاسداشت سال امام علي‏عليه السلام که از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامي با هدف تبيين هر چه بيشتر معارف و رهنمودهاي آن حضرت انجام گرفته است بر آن شديم تا از طريق بررسي مجموعه فرمايشات حضرت اميرالمؤمنين‏عليه السلام بخشي از آن روايات را که ابعاد مختلف شخصيت حضرت صاحب الزمان‏عليه السلام و وقايع زندگي و ويژگيهاي ياران و دوران حکومت آن حضرت را مورد اشاره قرار داده است با ترتيب مناسب به صورت يک مجموعه چهل حديث جهت استفاده علاقمندان تهيه و منتشر سازيم. اميد آن که اين تلاش ناچيز در حدّ خود به ترويج فرهنگ انتظار کمک نموده باشد.
سيد صادق سيد نژاد
پانزده شعبان 1421
پاييز 1379